დედამიწის ამათუიმ კუთხეში განსაკუთრებული მნიშვნელობა გააჩნია ტყეთა დაცვის შესახებ დასახულ პროგრამებსა თუ გეგმებს, რადგან დედამიწას და მის მცხოვრებთ ტყის გარეშე არსებობა არ შეუძლიათ.
2011 წელი ტყის საერთაშორისო წლად იწოდა, რაც უამრავმა ქვეყანამ აღნიშნა გაუდაბნოებასთან ბრძოლის და გვალვის უარყოფითი მოვლენების შემცირების მიზნით.აქედან გამომდინარე განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო ლოზუნგს „ტყეები მშრალი რეგიონების სიცოცხლის წყარო“. 2011 წელი გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის გენერალურმა ასამბლეამ ტყეების საერთაშორისო წელიწადად გამოაცხადა და მისი მიზანია მთელს მსოფლიოში ტყეთსარგებლობის მდგრადი სისტემის მხარდაჭერა. ტყეების წელი ოფიციალურად გაიხსნება გაეროს ტყის ფორუმის მეცხრე სესიაზე, რომელიც 24 იანვრიდან 4 თებერვლამდე ნიუ–იორკში მიმდინარეობდა. მსოფლიოს საზოგადოებრიობა აპირებს “პლანეტის ფილტვები” იგივე ტროპიკული ტყეები დასაცავი მექანიზმების დახმარებით გადაარჩინოს. ამის შესახებ კანკუნში გამართულ კლიმატის საკითხებისადმი მიძღვნილ კონფერენციაზ ეშეთანხმდნენ. იდეის ინიციატორები და მხარდამჭერები იმედოვნებენ, რომ ეს პროგრამა 2011 წელსვე სრულად შესრულებული გახდეს.
საქვეყნო პრობლემა მტკნარი წყალის დეფიციტი, კლიმატური პირობების შეცვლა, დედამიწის ტემპერატურის მომატება , დედამიწის განადგურება და ტყის მოსპობა გახდა 1992 წელს ბრაზილიაში მსოფლიოს მესვეურთა მიერ გამართული პირველი და უდიდესი შეკრების გამართვის ძირითადი მიზეზი. ხსენებული მოვლენები თავის მხრივ იმდენად არასახარბიელო და დამანგრეველია, რომ რომელიმე მათაგნის უკანა პლანზე დაყენება ვერ მოხდება. თუმცა კი მათმა შედეგებმა მსოფლიო აიძულა, რომ საერთაშორისო დონეზე ძირეული ზომების მიღებას განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმოს. აღნიშნულთან დაკავშირებით , ქვეყნებს შორის მრავალი შეკრება გაიმართა და მიღებული იქნა სამი საერთაშორისო დონის კონვენცია. 1997 წლის 17 ივნისს უდაბნოს გაფართოებასა და გვალვასთან ბრძოლის მიზნით მიღებული იქნა საერთაშორისო კონფერენცია, რაც 1996 წელს მსოფლიო მექანიზმების გამოყენებით შეუდგა მუშაობას. მასში კი დღემდე 193 ქვეყანა არის შესული. ამ ქვეყნებს შორის ერთგულ წევრად ითვლება ირანი.
უდაბნოს და უდაბნოს გაფართოებასთან დაკავშირებით უნდა ითქვას , რომ საკუთარი მნიშვნელობით უდაბნო დედამიწის იმ ადგილს ქმნის , სადაც მცენარეს უჭირს არსებობა და სიცოცხლე. აქ ჰაერი არაა ნესტიანი, სახეზეა ძლიერი ქარები, ნალექების დონე ნაკლებია და სამაგიეროდ წყლის აორთქლების მაჩვენებელი პროგრესს განიცდის. ასეთ რეგიონებში მთელს დედამიწის სივრცეში ტემპერატურული ცვალებადობა დღის, თვის, სეზონის და წლის განმავლობაში მკვეთრი ცვალებადობის მქონეა.
ექსპერტები ტყის ფართობის შემცირების ხარჯზე უდაბნოთა გაფართოების ფაქტორად ადამიანთა საქმიანობას მიიჩნევენ. აქ კი გამონაკლისია ბუნებრივ–გეოგრაფიული თავისებურებები . განსაკუთრებულ მიდგომას კი ამ მიმართულებით საჭიროებს ჰაერის ტემპერატურის მკვეთრი მატება, ატმოსფერული ცვალებადობა, გვალვა, წყლის დინებით გამოწვეულ დედამიწის შრეთა ცვეთა, ქარის დედამიწაზე ზეგავლენა, წყლის აორთქლება და სხვა. ადამიანები ხომ უდაბნოთა გაფართოებას ახდენენ დედამიწის მცენარეული საფარის განადგურებით ,ტყეების გაჩეხვით , არასწორი აგრალური მეთოდების დანერგვისას მიწის სასარგებლო ნაერთების გამოდევნით, არასწორი ირიგაციით და წყლის , მიწის თუ ჰაერის დაბინძურებით. ასეთ საქმიანობათა მავნე და ხან დროს კი საშინელი ზეგავლენა იწვევს დედამიწის მცენარეული საფარის შემცირებას , საჭირო წყლის რესურსებზე ხელმიუწვდომლობას, გვალვას, ადამიანთა აყრას, მათ უსახლ–კაროდ დარჩენას, სიღარიბეს და კულტურულ–სოციალური დისციპლინის რღვევას.აქედან გამომდინარე, ტყეთა დაცვის თემამ კიდევ ერთხელ მსოფლიო დონეზე საზოგადოების ყურადღება მიიპყრო. რადგან რეალურია, რომ ნებისმიერი მცენარისა თუ ხის დაცვა უტოლდება კაცობრიობის სიცოცხლის შენარჩუნებას. ექსპერტთა აზრით, ტყეები დედამიწაზე ბინადარ ცოცხალ არსებათა 2/3 იტევს. ამიტომაც ტყეთა განადგურება სწრაფი ტემპით გამოიწვევს ბიოლოგიური მრავალფეროვნების შემცირებას და ცოცხალ არსებათა განადგურებას. ტყეებს განსაკუთრებული როლი განეკუთვნება მსოფლიოს მტკიცე განვითარების მიღწევაში.
აღნიშნულთან დაკავშირებით განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ჭარბტენიანი ტერიტორიების დცვას და მასზედ მზრუნველობის დაწესებას.
No comments:
Post a Comment